سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان-ERP

مجموعه راهکارهای نرم افزاری که با حذف تناقضات عملیاتی واحدهای مختلف و با تمرکز بر برنامه ریزی منابع، سازمانها را به سمت ساختارهای فرآیندگرا هدایت میکند.

سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان-ERP

 

 ◄ تعریف برنامه ریزی منابع سازمانی - ERP

 
(ERP (Enterprise Resource Planning یا سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی، از دسته نرم افزارهای "مدیریت کسب و کار" می باشد که از چند برنامه یکپارچه تشکیل شده و به سازمان این توانایی را می بخشد که داده ها (Data)ی فعالیت های مختلف کسب و کار خود را جمع آوری، نگهداری، مدیریت و تفسیر نماید.
ERP ها با استفاده از پایگاه داده های مشترک (به اشتراک گذاری داده های بخش های مختلف مانند تولید، خرید، فروش، حسابداری، و ...) که توسط یک سیستم مدیریت پایگاه نگهداری می شوند، دیدگاهی یکپارچه و بهنگام (Real-Time) از فرآیندهای کسب و کار را ارائه می دهند و منابع کسب و کار (پول، نیروی انسانی، مواد اولیه، ظرفیت تولید و ...) و وضعیت تعهدات کسب و کار (سفارشات، سفارشات خرید، لیست دستمزدها و ...) را دنبال و مدیریت می کنند.
ERP های استاندارد بین المللی شامل به روش های از پیش طراحی شده (Best Practices) می باشند که با بهره جستن از تجربیات موفق صدها هزار سازمان در صنعت مشابه شما  در دنیا غنی شده اند .
                                              

 ◄ تفاوت های اصلی سیستم های اطلاعاتی یکپارچه MIS  و سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی ERP  

▪ در سیستم های MIS دیدگاه وظیفه گرا وجود دارد به این معنی که در طراحی برای یک واحد خاص مانند مالی انجام میشود در صورتیکه در ERP دیدگاه فرایند گرا بوده و طراحی یک فرایند از ابتدا تا انتها در سیستم اطلاعاتی دیده میشود.

▪ سیستم های MIS عموما یکپارچه نیستند و حداکثر کاری که در MIS انجام شده بانکهای اطلاعاتی آنها یکی بود اما در ERP مفهوم یکپارچگی در 4 بعد بانک اطلاعاتی، زیرساخت و سرور ، استفاده کنندگان و فرایندها بکار برده شده است.
▪ سیستم های MIS دانش محور نیستند در صورتیکه ERP یی مانند SAP برای هر صنعت Best Practice های آن صنعت را ارائه میدهد و عملا با استقرار ERP بهترین دانش روز دنیا در سازمان استقرار می یابد.
▪ در MIS برنامه ریزی دیده نشده است در صورتیکه اساس و پایه سیستم های ERP برنامه ریزی اعم از برنامه ریزی فروش ، خرید ، تولید ، نت ، جذب نیروی انسانی ، منابع مالی و .... میباشد.
 
 

 ◄ تاریخچه سیر تکاملی سیستم مدیریت برنامه ریزی منابع سازمانی ERP

 

پیدایش واقعی سیستم های اطلاعاتی و شروع به استفاده موثر از آنها به جنگ جهانی دوم برمی گردد از آن به بعد با توجه به تاثیرات مثبت آن در بهبود عملکرد سازمان و با توجه به سرعت تغییر تکنولوژی، این سیستم ها نیز به مرور بهبود یافتند. بعد از جنگ جهانی دوم سیستم کنترل موجودی انبار و برنامه ریزی  در حد تعیین نیازمندیهای تولید برای هر محصول بدون در نظر گرفتن زمان مورد نیاز طراحی و مورد استفاده برخی از شرکت های تولیدی قرار گرفت. سپس در دهه شصت میلادی با توجه به پیدایش و درک دقیق تری از مفهوم برنامه ریزی شرکت های نرم افزاری نیز تلاش نمودند که این مفهوم را به صورت کامل تری در سیستم های اطلاعاتی خود طراحی و در اختیار شرکت های تولید کننده قرار دهند و شرکت IBM  مفهوم فوق را با نام سیستم برنامه ریزی احتیاجات مواد به بازار معرفی نمود. این سیستم به صورت برگشتی، زمان تحویل مواد مورد نیاز برای تولید و ساخت یک محصول را از زمان تحویل به مشتری تا زمانیکه برای شروع به تولید مورد نیاز بود را برنامه‌ریزی می‌کرد.

              
                
در حال حاضر ERP ها در سه سطح شرکت های بسیار بزرگ و چند ملیتی، شرکت های متوسط و شرکت های کوچک مطرح هستند. از جمله شرکت های معتبر ارایه کننده ERP در دنیا می توان به شرکت های SAP-oracle-Microsoft-Sage-IFS می توان اشاره نمود.
 
گروه مشاورین پانوراما
 " موفقیت پروژه های ERP در سازمان ها در گرو یکپارچه سازی سرمایه های انسانی، فرآیندها و تکتولوژی می باشد "
                                                         گروه مشاورین پانوراما- 2019
 
از سال 2008 میلادی، هر ساله گروه مشاورین پانوراما گزارشی از وضعیت صنعت ERP در دنیا به صورت یک گزارش تحلیلی و آماری ارایه می کنند.دراین مستند آماری از آخرین وضعیت استقرار سیستم های ERP در صنایع مختلف با تحلیل عوامل موفقیت و شکست پروژه ها گزارش می شود.
 

 ◄ تاریخچه ERP در ایران:

 

در دهه 1350 تا 1365 استفاده از Mainframe در شرکتهای بزرگ امکانپذیر بود و سیستم ها بصورت جزیره ای مورد استفاده قرار میگرفتند اما با ورود کامپیوترهای خانگی از سال 1365 تا 1372 به تدریج استفاده از سیستم های اطلاعاتی در شرکتهای متوسط و کوچک نیز امری طبیعی و لازم شد. در سال های 1370 تا 1380 و در دوران سازندگی شرکتها به دنبال پیاده سازی سیستم های MIS ( سیستم مدیریت اطلاعات) بودند و از اوایل 1380 تا کنون به تدریج MIS جای حود را به ERP داد . در ابتدا به دلیل تجارب ناموفق در پیاده سازی ERP در  دو شرکت بزرگ مطرح ایرانی باعث کند شدن اجرا و استفاده شرکتهای ایرانی شد و شک و شبهه بوجود آمد که ERP های مطرح دنیا مانند سپ و اوراکل برای شرکتهای ایرانی مناسب نیستند. اما خوشبختانه از سالهای 1390 به بعد روند استفاده و استقرار سیستم های ERP  و جایگزینی آن با سیستم های MIS رشد قابل ملاحظه ای کرده است و مشخص شد که سیستم هایی مانند سپ با توجه به نحوه طراحی و انعطاف بالای آن با تمام قوانین ایران سازگار میباشد. در این راستا شرکت سامه آرا با  پیاده سازی سیستم های سپ از سال 1390 تا تاکنون در بیش از 25 شرکت ایرانی سهم عمده ای در اجرای پروژه هایSAP-ERP در ایران داشته است.